Założenie spółki jawnej

Spółka jawna jest spółką osobową, która może we własnym imieniu nabywać prawa, także własność nieruchomości oraz inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Jej cechą charakterystyczną jest osobista odpowiedzialność każdego dłużnika za zobowiązania spółki. Każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem bez ograniczenia, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.

Prawo stanowi, że odpowiedzialność ta ma charakter subsydiarny, co oznacza, że przybiera ona charakter uzupełniający. W związku z tym wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku należącego do wspólnika dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się nieskuteczna

Podstawą działalności spółki jawnej jest umowa spółki, która powinna zostać zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Powinna ona określać co najmniej pięć elementów.

Wbrew potocznemu rozumieniu, słowo „firma” w języku prawniczym nie oznacza prowadzonej działalności gospodarczej i związanych z nią praw. Firma jest natomiast nazwą przedsiębiorstwa. Zgodnie z wymogami kodeksu spółek handlowych, firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników, jednego albo kilku z nich oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. W obrocie dopuszczalne jest używanie skrótu „sp. j.”.

Siedzibą spółki jawnej jest miejscowość, w której siedzibę ma jej organ zarządzający. Będzie więc to miejscowość, w której dokonywane są czynności prowadzenia spraw i reprezentacji spółki. Jeżeli wspólnicy zamieszkują w różnych miejscowościach, nie ma przeszkód, aby siedzibą była miejscowość, w której usytuowany jest zakład główny spółki czy miejsce, w którym zamieszkuje większość osób prowadzących sprawy i reprezentujących spółkę. Siedzibę spółki należy odróżnić od jej adresu, czyli jej korespondencyjnych oznaczeń zawierających nazwę ulicy, numer budynku i lokalu.

Zgodnie z kodeksem spółek handlowych, wkład wspólnika może być zarówno pieniężny, jak i polegać na przeniesieniu lub obciążeniu rzeczy lub praw, a nawet na świadczeniu na rzecz spółki pracy lub usług. Wkładami niepieniężnymi wnoszonymi do spółki jawnej mogą być między innymi:

Wartość poszczególnego rodzaju wkładu należy określić za pomocą m.in. wyceny dokonanej przez biegłego, wartości określonych w dokumentach (umowach, fakturach) lub też wiedzy wspólników. Prawidłowe określenie wkładów wnoszonych do spółki oraz ich wartości ma istotne znaczenie m.in. z podatkowego punktu widzenia, ponieważ wartość wkładów stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto zobowiązanie do wniesienia wkładu do spółki jawnej jest podstawą roszczenia do wniesienia wkładu do spółki przez wspólnika, który dany wkład zobligował się wnieść.

Przedmiot działalności powinien określać zakres dozwolonych działań podejmowanych przez spółkę. Musi zostać uzgodniony ze wspólnikami oraz odpowiadać jej celom.

Należy go określić według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), z tym, że słowny opis przedmiotu działalności wskazany w umowie spółki, nie musi pokrywać się z opisem przedmiotu działalności ujętym w PKD.

Możliwe jest utworzenie spółki bez wskazywania jej ram czasowych. Jeżeli wspólnicy jednak zdecydują się na czasowy okres jej trwania, wówczas należy oznaczyć to w umowie spółki określonym terminem, okresem lub wykonaniem określonych zadań.

Wymienione elementy stanowią absolutne minimum treści umowy spółki. Można w niej zawrzeć także inne elementy, w tym tryb dokonywania zmiany umowy czy przeniesienia na inną osobę ogółu praw i obowiązków wspólnika. Kodeks spółek handlowych zawiera standardowe rozwiązania dotyczące tych kwestii, dopuszczając jednakże ich modyfikację.

Spółka jawna zawiązuje się z chwilą zawarcia umowy spółki, ale powstaje dopiero z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wówczas spółka jawna (podobnie jak inne spółki prawa handlowego) staje się podmiotem prawa. Podmiotowość prawna spółki nie oznacza jednak tego, że posiada ona osobowość prawną, ale, to że jest ona wyposażona w takie atrybuty, jak: zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych czy zdolność sądowa.

Usługi takie obejmują: konsultacje wyjaśniające funkcjonowanie tego typu spółek w obrocie prawnym, zasady odpowiedzialności za ich długi czy też kwestie podatkowe.

Pomoc prawników jest w procesie zakładania tego typu podmiotów gospodarczych nieodzowna – ułatwia i przyspiesza całą procedurę, gwarantuje też, że nie dojdzie do żadnych rażących niedopatrzeń, które mogłyby godzić w interesy wspólników już na początku działalności.