Zobowiązanie z weksla

Charakter zobowiązania wekslowego w istotny sposób odbiega od typowych zobowiązań cywilnoprawnych. O jego wyjątkowości świadczą nie tylko takie pojęcia jak: awal, indos, protest, retrata czy rymesa, funkcjonujące w ramach stosunku wekslowego, ale przede wszystkim jego cechy charakterystyczne, wyraźnie wyodrębniające go z wszelkich innych zobowiązań.

Nie wszyscy prawnicy praktykują w obszarze prawa wekslowego. Jest to skomplikowany obszar prawa, wielce rygorystyczny i sformalizowany. Aby prawidłowo się w nim poruszać, konieczna jest nie tylko wiedza niezbędna do podjęcia jakichkolwiek czynności związanych z obrotem wekslem, ale także doświadczenie i umiejętność abstrakcyjnego myślenia.

Zobowiązanie wekslowe ma charakter formalny

Zobowiązanie wekslowe jest zawsze zobowiązaniem pisemnym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakichkolwiek innych czynności prawnych, w tym zawartych umów. Oznacza to, że jest to zobowiązanie abstrakcyjne, dla którego ważności nie jest istotne, czy istniało zobowiązanie będące przyczyną wystawienia weksla oraz czy było ono ważne. Najistotniejsze jest tylko to, że dana osoba złożyła swój podpis na wekslu, zaciągając tym samym zobowiązanie wekslowe. To, co było tego przyczyną i podstawą nie jest istotne.

Weksel jako papier cenny, ustala ściśle określony dług pieniężny. Zawiera abstrakcyjną i jednostronną obietnicę zapłaty, zobowiązuje wekslowo wszystkie osoby, które się na nim podpiszą, a więc jest dokumentem potwierdzającym istnienie zobowiązania tych osób. Ważność każdego pojedynczego zobowiązania nie jest uzależniona od ważności zobowiązań innych osób podpisanych na wekslu, o ile weksel posiada wszystkie elementy niezbędne do jego ważności.

Jedyną osobą uprawnioną do realizacji praw majątkowych wskazanych na wekslu jest natomiast jego prawny posiadacz, który, aby zrealizować przysługujące mu z weksla prawo, musi najpierw je wykazać nieprzerwanym szeregiem indosów.

Specyfika zobowiązania wekslowego

Dłużnikiem wekslowym jest nie tylko wystawca weksla, ale także indosant (żyrant – tj. osoba przenosząca prawa z weksla przez indos) i awalista (poręczyciel). Odpowiedzialność dłużników wekslowych, mimo iż solidarna, przybiera specyficzny kształt, co jest bezpośrednio powiązane z wyjątkowością zobowiązania wekslowego.

Przepisy kodeksu cywilnego, regulujące odpowiedzialność solidarną, nie mogą być tutaj stosowane wprost, a w niektórych przypadkach w ogóle nie mają zastosowania. Takim przepisem jest np. art. 366 § 1 k.c. według którego jeżeli którykolwiek z dłużników solidarnych odda wierzycielowi cały dług, zwalnia to z obowiązku świadczenia pozostałych dłużników.

Zgodnie z prawem wekslowym, zapłata całej sumy wekslowej tylko wtedy zwalnia wszystkich dłużników wekslowych, gdy osobą dokonującą zapłaty jest akceptant albo wystawca weksla własnego. W ogóle nie będzie miał też zastosowania art. 375 § 1 k.c., stanowiący, że dłużnikowi solidarnemu przysługuje przeciwko wierzycielowi obrona za pomocą zarówno jego osobistych zarzutów, jak i takich, które są wspólne dla wszystkich dłużników. Zgodnie bowiem z art. 17 prawa wekslowego dłużnikom wekslowym nie przysługują względem posiadacza weksla zarzuty oparte na osobistych stosunkach z jego wystawcą albo z poprzednimi posiadaczami, o ile posiadacz nie działał na szkodę dłużnika.

Szczegółowych wyjaśnień o tym, na czym polega zobowiązanie z weksla udzielą prawnicy. Dobre kancelarie posiadają doświadczenie w prowadzeniu spraw związanych z realizacją zobowiązań wekslowych, po obu stronach sporu.

Dzięki temu mogą zaoferować swoim klientom reprezentację w sprawach związanych z obrotem gospodarczym wekslem oraz konsultacje i doradztwo w tym przedmiocie. Taka pomoc często okazuje się bezcenna.