Podatek od czynności cywilno prawnych

Katalog tych czynności został ściśle określony w treści art. 1 ust. 1 powyżej wskazanej ustawy i nie podlega rozszerzeniu. Zgodnie z jego brzmieniem należą do nich między innymi: umowa sprzedaży i zamiany rzeczy lub praw majątkowych, umowa pożyczki, umowa darowizny, umowa dożywocia, umowa o dział spadku i umowa o zniesienie współwłasności i zmiany tych umów, a także umowa spółki. Opodatkowaniu podlegają także orzeczenia sądów oraz zawarte ugody, które wywołują takie skutki prawne, jak wymienione umowy.

Moment jego powstania może być jednak inny. I tak w przypadku umowy pożyczki obowiązek ten może powstawać z chwila każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeśli zgodnie z treścią umowy ma ona nastąpić wielokrotnie, a przy tym ich łączna suma nie jest znana. Jeżeli natomiast nie dokonując czynności cywilnoprawnej, otrzymaliśmy wyrok sądu lub zawarliśmy ugodę wywołujące skutki podobne, jak te, które zostałyby wywołane gdybyśmy dokonali określonej czynności cywilnoprawnej, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą uprawomocnienia się tego wyroku, lub w chwili zawarcia takiej ugody.

Jeżeli nie dokonaliśmy zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych zaniechując złożenia we właściwym urzędzie skarbowym odpowiedniej deklaracji podatkowej, a następnie w wyniku różnych zdarzeń, w ciągu 5 lat od upływu terminu płatności podatku, powołamy się przed organem skarbowym na fakt dokonania opodatkowanej czynności, obowiązek podatkowy powstanie z tą właśnie chwilą.

Podatek od czynności cywilnoprawnych obciąża podatników tego podatku, którymi są wedle art. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Jeśli obowiązek podatkowy ciąży na kilku osobach albo stronach umowy, posiadają oni zobowiązanie solidarne do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podatnicy podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązani są do złożenia należycie wypełnionej deklaracji na formularzu PCC-3 u naczelnika właściwego im urzędu skarbowego. Powinni ponadto samodzielnie obliczyć wysokość podatku i go zapłacić. Termin na dokonanie tych czynności wynosi 14 dni, a jego początkiem jest dzień powstania obowiązku podatkowego.

Taki tryb postępowania nie obowiązuje jednak w przypadku dokonywania czynności cywilnoprawnej w formie aktu notarialnego u notariusza, który jako płatnik podatku PCC pobiera go i przekazuje do właściwego urzędu skarbowego.

Stawki podatku są zróżnicowane w zależności od czynności kreującej obowiązek podatkowy. Stanowią co do zasady określony procent podstawy opodatkowania stanowiącej wartość rynkową przedmiotu umowy. Najniższa stawka podatku wynosi 0,1% od kwoty wierzytelności zabezpieczonej hipoteką ustanowioną na zabezpieczenie wierzytelności istniejących, zaś najwyższa 2%, dotyczy takich umów jak między innymi: umowa sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego, a także umowa pożyczki, czy depozytu nieprawidłowego.

W niektórych przypadkach stawka podatku może jednak wynieść aż 20%. Dzieje się tak, jeżeli w trakcie czynności dokonywanych przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej powołamy się np. na okoliczność zawarcia umowy pożyczki, ale jednocześnie nie zapłaciliśmy należnego podatku albo nie udokumentowaliśmy otrzymania środków finansowych na konto bankowe lub w drodze przekazu pocztowego.

Pewien krąg osób oraz podmiotów prawa korzysta z ustawowego zwolnienia od podatku. Są to między innymi: organizacje pożytku publicznego, jednostki samorządu terytorialnego i Skarb Państwa.
Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiduje także pewien katalog czynności cywilnoprawnych podlegających zwolnieniu od tego podatku.
Kwestii związanych z czynnościami cywilnoprawnymi jest wiele: od obliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, ustalenia właściwego urzędu skarbowego po stwierdzenie, czy przysługuje nam zwolnienie z zapłaty tego podatku, właściwe dopełnienie formalności może być trudne, a nawet nieefektywne, jeśli brakuje nam wiedzy z zakresu prawa podatkowego. Wtedy warto skorzystać z usług kancelarii radcy prawnego, który – dzięki merytorycznemu przygotowaniu i doświadczeniu – zadba o nasze interesy.